Η 4η Μαρτίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα ενάντια στην Παχυσαρκία, με στόχο την ευαισθητοποίησή μας σχετικά με τις διαστάσεις που έχει πάρει σήμερα η χρόνια νόσος (σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας), η οποία αναγνωρίζεται ως μια από τις πλέον επικίνδυνες του 21ου αιώνα. Αφορά 800 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως, ένα στα τέσσερα άτομα στην Ευρώπη και το 22,5% του πληθυσμού στην Ελλάδα (18,2% των γυναικών και 26% των αντρών). Επιπλέον, η χώρα μας είναι από μία από τις ευρωπαϊκές χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας.
Σήμερα, είναι πλέον επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι η παχυσαρκία, σχετίζεται με μια σειρά από σοβαρά προβλήματα υγείας, κάποια εκ των οποίων μπορούν να οδηγήσουν ακόμα και στο θάνατο. Δεδομένου δε ότι η συντηρητική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας έχει περιορισμένες δυνατότητες και μεγάλο κοινωνικοοικονομικό κόστος, τα τελευταία χρόνια πολλά άτομα καταφεύγουν στη βαριατρική χειρουργική, δηλαδή στην εξειδίκευση της χειρουργικής που ασχολείται με την καταπολέμηση της παχυσαρκίας. Τα στοιχεία που προκύπτουν από σημαντικές κλινικές μελέτες, μεταξύ των οποίων και η παρακάτω, δικαιώνουν αυτή την επιλογή.
Βαριατρική χειρουργική & νοσογόνος παχυσαρκία
Σε μια μελέτη βάθους 40 ετών και σχεδόν 22.000 ατόμων που υποβλήθηκαν σε επέμβαση κατά της νοσογόνου παχυσαρκίας στις ΗΠΑ, ανεδείχθη ότι η βαριατρική χειρουργική μειώνει σημαντικά τον μακροπρόθεσμο κίνδυνο θανάτου, μεταξύ άλλων, από συνοδά νοσήματα της παχυσαρκίας όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και ο καρκίνος. Ως εκ τούτου, η μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Obesity (Adams TD et al. Long-term all-cause and cause-specific mortality for four bariatric surgery procedures. Obesity 2023;31(2):574-585), ενισχύει τα ευρήματα προηγούμενων επιστημονικών ερευνών.
Σε σύγκριση με άτομα παρόμοιου βάρους, τα άτομα που υποβλήθηκαν σε βαριατρική επέμβαση είχαν 16% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν από οποιαδήποτε αιτία. Η μείωση της θνησιμότητας από ασθένειες που προκαλούνται λόγω της παχυσαρκίας (όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο καρκίνος και ο σακχαρώδης διαβήτης) ήταν ακόμα πιο θεαματική. Μετά από βαριατρική επέμβαση, οι θάνατοι από καρδιαγγειακά νοσήματα ελαττώθηκαν κατά 29%, από αιτίες σχετιζόμενες με τον σακχαρώδη διαβήτη κατά 72%, ενώ από διάφορους τύπους καρκίνου κατά 43%, σε σύγκριση με την ομάδα ασθενών που αντιμετωπίστηκαν με συντηρητικά μέσα (δηλαδή χωρίς χειρουργική επέμβαση).
Ένα από τα «δυνατά» σημεία αυτής της νέας μελέτης είναι η καταγραφή των αποτελεσμάτων της χειρουργικής αντιμετώπισης της παχυσαρκίας στον αντρικό πληθυσμό, καθώς στις περισσότερες μελέτες τα στοιχεία αφορούν συνήθως το γυναικείο φύλο ‒ περίπου το 80% των ασθενών που υποβάλλονται σε βαριατρική επέμβαση είναι γυναίκες. Η μελέτη έδειξε ότι η συνολική θνησιμότητα μετά από βαριατρική επέμβαση μειώθηκε κατά 14% στις γυναίκες και κατά 21% στους άνδρες. Επιπλέον, οι θάνατοι από αιτίες σχετιζόμενες με την παχυσαρκία, όπως έμφραγμα του μυοκαρδίου, καρκίνος και διαβήτης, μειώθηκαν κατά 24% στις γυναίκες και κατά 22% στους άντρες που υποβλήθηκαν σε βαριατρική επέμβαση.
Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης μελέτης μπορούν να οδηγήσουν σε περαιτέρω αύξηση του ενδιαφέροντος για τη χειρουργική αντιμετώπιση ασθενών με νοσογόνο παχυσαρκία, ειδικά εάν λάβουμε υπόψη τη μακροχρόνια επίδραση των βαριατρικών επεμβάσεων στη μείωση του αριθμού των συνολικών θανάτων καθώς και των θανάτων από καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνο και σακχαρώδη διαβήτη. Σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, πρέπει, επίσης, να σημειωθεί ότι, χωρίς να είναι ακόμη πλήρως κατανοητό το γιατί, οι βαριατρικές επεμβάσεις φαίνεται πως οδηγούν σε αλλαγές στη χημεία του εγκεφάλου, κάτι που διευκολύνει την αλλαγή διατροφικών συνηθειών των ασθενών που υποβάλλονται σε αυτές. Συνεπώς, ο συνδυασμός της βαριατρικής χειρουργικής και της μελέτης των φυσιολογικών και βιομοριακών μηχανισμών που εμπλέκονται στη νοσογόνο παχυσαρκία είναι απαραίτητος ώστε να εξασφαλίσουμε μελλοντικά τη μακροχρόνια διατήρηση απώλειας βάρους και την ελάττωση της θνησιμότητας σε ασθενείς με νοσογόνο παχυσαρκία.
