Το τελευταίο διάστημα, η εξάπλωση του Ανθρώπινου Μεταπνευμονοϊού (HMPV) έχει τραβήξει την προσοχή, ιδιαίτερα μετά την εμφάνιση δύο κρουσμάτων στη Θεσσαλονίκη. Παράλληλα, εικόνες από υπερπλήρη νοσοκομεία στην Κίνα, με ασθενείς και προσωπικό να φορούν μάσκες, έχουν ξυπνήσει μνήμες από τις πρώτες ημέρες της πανδημίας του κορωνοϊού. Τα ερωτήματα λοιπόν παραμένουν: Τι είναι ο HMPV, πώς μεταδίδεται και πόσο επικίνδυνος είναι;
Τι είναι ο HMPV και πώς μεταδίδεται;
Ο ανθρώπινος μεταπνευμονοϊός (HMPV) είναι ένας γνωστός αναπνευστικός ιός που ανήκει στην οικογένεια Paramyxoviridae και ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 2001 στην Ολλανδία. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι κυκλοφορεί στον ανθρώπινο πληθυσμό για τουλάχιστον έξι δεκαετίες, και οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μολυνθεί από τον ιό τουλάχιστον μία φορά μέχρι την ηλικία των 5 ετών. Ο ιός προκαλεί ήπια αναπνευστικά συμπτώματα, όπως βήχα και ρινική συμφόρηση, και μεταδίδεται κυρίως μέσω σταγονιδίων και επαφής με μολυσμένες επιφάνειες.
Παρά τη συχνότητά του, ο HMPV παραμένει σχετικά άγνωστος, καθώς δεν υπάρχει γρήγορη και φθηνή μέθοδος διάγνωσης, όπως τα rapid tests, και συνήθως συγχέεται με άλλους ιούς, όπως ο ιός της γρίπης (influenza) ή ο RSV. Κλινικά, η πορεία του μοιάζει με αυτή του κοινού κρυολογήματος και η θεραπεία επικεντρώνεται στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Αύξηση κρουσμάτων: Είναι μια εποχιακή τάση ή υπάρχει κίνδυνος;
Η αύξηση των κρουσμάτων HMPV είναι αναμενόμενη και ακολουθεί την εποχική τάση του ιού. Όπως συμβαίνει με άλλους αναπνευστικούς ιούς, ο HMPV παρατηρείται σε κύματα κυρίως το χειμώνα, όταν οι συνθήκες για τη μετάδοσή του είναι πιο ευνοϊκές. Οι λοιμωξιολόγοι σημειώνουν ότι αυτή η αυξημένη δραστηριότητα είναι φυσιολογική και δεν υποδηλώνει κίνδυνο πανδημίας. Σύμφωνα με τα δεδομένα του ΕΟΔΥ, η κυκλοφορία του HMPV στην κοινότητα ήταν υψηλή και πέρσι, και κορυφώθηκε στις αρχές Απριλίου 2024, με αισθητή μείωση από τα τέλη Ιουνίου 2024.
Ένας παράγοντας που ενδέχεται να εξηγεί την αύξηση των κρουσμάτων στην Κίνα είναι η αυστηρή πολιτική "Zero-Covid", που είχε εφαρμοστεί μέχρι πρόσφατα. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας και μέχρι το 2023, οι Κινέζοι πολίτες είχαν περιορισμένη ή καθόλου επαφή με άλλους ιούς, όπως ο HMPV, γεγονός που οδήγησε σε χαμηλότερη ανοσία του πληθυσμού και, ως αποτέλεσμα, σε μεγαλύτερη συχνότητα κρουσμάτων φέτος. Ταυτόχρονα, μετά την πανδημία του COVID-19, οι τεχνολογίες διάγνωσης αναπνευστικών ιών έχουν εξελιχθεί σημαντικά και είναι όλο και πιο προσβάσιμες. Οι εξελιγμένες διαγνωστικές μέθοδοι, όπως τα film array tests, επιτρέπουν τη διάγνωση πολλών ιών ταυτόχρονα, γεγονός που έχει αυξήσει την αναγνώριση του HMPV και, επομένως, σε περισσότερα καταγεγραμμένα κρούσματα.
Απειλούμαστε τελικά από μια νέα πανδημία HMPV;
Παρά το γεγονός ότι ο HMPV είναι συχνός και διαδεδομένος, δεν αποτελεί απειλή για μια παγκόσμια πανδημία, καθώς δεν μεταλλάσσεται με τον ίδιο ρυθμό όπως ο Covid-19 και οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ήδη κάποια ανοσία λόγω προηγούμενων λοιμώξεων. Επίσης, η παγκόσμια επιτήρηση και οι βελτιωμένες διαγνωστικές μέθοδοι καθιστούν την παρακολούθηση του HMPV πιο αποτελεσματική. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) καθησυχάζουν το κοινό, διαβεβαιώνοντας ότι ο HMPV δεν έχει τη δυναμική να προκαλέσει μια νέα παγκόσμια κρίση. Ο HMPV λοιπόν φαίνεται πως δεν είναι ο "νέος κορωνοϊός", αλλά μας δίνει την ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε πόσο κρίσιμη είναι η επαγρύπνηση και η παρακολούθηση των διεθνών επιδημιολογικών δεδομένων, ώστε να συστήματα υγείας να παραμένουν σε ετοιμότητα για κάθε ενδεχόμενο.
