Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου πέρασε. Ήταν στις 4 Φεβρουαρίου. Αν, με αφορμή αυτήν ή άλλη μέρα, μπει κανείς στον κόπο να αναζητήσει στο διαδίκτυο «παγκόσμιες ημέρες» θα βρει ουκ ολίγες. Σχεδόν μία για κάθε ημέρα του χρόνου. Μάλιστα, πολλές φορές θα βρει και δύο και τρεις ημέρες να συνωθούνται στην ίδια ημερομηνία. Πίσω από τη θέσμισή τους θα δει διεθνείς οργανισμούς, δομές εγνωσμένου κύρους, κοινωνικές ομάδες ή συλλογικότητες, ομάδες… Καμιά φορά θα δει και ημέρες που μοιάζουν απλά να παίζουν ή να εμπαίζουν τον θεσμό των παγκοσμίων ημερών. Μάλιστα, αυτές, οι «σατιρικές» μοιάζουν να ρίχνουν σκιά και σε όλες τις υπόλοιπες. Σκιά μεγαλύτερη απ` το «μπόι» τους που μπορεί να γεννήσει ενάντιους ή να αποκαρδιώσει θιασώτες του θεσμού και να οδηγήσει στη σκέψη ότι μια παγκόσμια ημέρα ή κάθε παγκόσμια ημέρα είναι άλλη μια τυπικότητα διάρκειας 24 ωρών, που «περνάει και χάνεται» στον ορυμαγδό της καθημερινότητας. Και όμως, δεν είναι έτσι. Πάρτε για παράδειγμα την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου. Η ύπαρξή της μπορεί, χωρίς καμία υπερβολή, να σώσει 3.700.000 ανθρώπους! Κάθε χρόνο! Γιατί η συγκεκριμένη ημέρα ̶ και κάθε παρόμοιας ημέρας, είναι αφορμή για ενημέρωση, προβληματισμό και εγρήγορση που, πολύ απλά, σώζουν ζωές.
Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου: ιστορικό, σκοπός, δράσεις
Η 4η Φεβρουαρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου από τη Διεθνή Ένωση για τον Έλεγχο του Καρκίνου (UICC), με σκοπό την ευαισθητοποίηση και την εκπαίδευση σχετικά με τον καρκίνο, αλλά και την πίεση σε ατομικό και πολιτειακό επίπεδο σε όλο τον κόσμο για ανάληψη δράσεων ενάντια στη νόσο, ώστε να προληφθούν εκατομμύρια θάνατοι παγκοσμίως κάθε χρόνο.
Η πρωτοβουλία αυτή μεταφέρει το μήνυμα της ισότιμης πρόσβασης σε διάγνωση, θεραπεία και φροντίδα για τον καρκίνο, ανεξάρτητα από τόπο, εισόδημα, εθνικότητα ή φύλο. Θυμίζει σε όλους ότι η πρόοδος και η καινοτομία για την αντιμετώπιση αυτής της νόσου πρέπει να είναι κεντρικό μέλημα κυβερνήσεων και πολιτικών υγείας. Και τέλος, θυμίζει σε όλους, ότι ο καθένας μας ξεχωριστά και όλοι μαζί μπορούμε να δημιουργήσουμε την αλλαγή για την πρόληψη και αντιμετώπιση του καρκίνου.
Το φετινό μήνυμα «I Am and I Will» - «Είμαι και Θα… (κάνω)» τονίζει τη μεγάλη δύναμη της ατομικής δράσης.
Στόχοι της 4ης Φεβρουαρίου είναι να θυμίσει, να εμπνεύσει αλλαγές και να γίνει έναυσμα για δράσεις που θα έχουν οφέλη και επιπτώσεις μακροχρόνιες και μετά από αυτή τη μέρα, στηρίζοντας την παγκόσμια προσπάθεια για ένα κόσμο χωρίς καρκίνο.
Η φετινή χρονιά είναι επετειακή, καθώς συμπληρώνονται 20 χρόνια από την καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καρκίνου, όταν στο Παρίσι συντάχθηκε το Κεφάλαιο ενάντια στον Καρκίνο (Charter Against Cancer) από 6 διεθνώς διακεκριμένους ογκολόγους και υπογράφηκε την 4η Φεβρουαρίου 2000 από τον τότε Πρόεδρο της Γαλλίας και τον Πρόεδρο της UNESCO, αναγνωρίζοντας, στην αρχή της νέας χιλιετίας, τον κεντρικό ρόλο που πρέπει να έχει στις δράσεις ατόμων και κρατών η αντιμετώπιση αυτής της νόσου.
Είκοσι χρόνια μετά, μερικά από τα βασικά στοιχεία για τον καρκίνο, που αποτελεί πραγματικά παγκόσμια επιδημία, διαμορφώνονται ως εξής:
- 9.6 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από αυτή τη νόσο κάθε χρόνο
- τουλάχιστον το 1/3 των κοινών τύπων καρκίνου μπορεί να προληφθεί
- ο καρκίνος είναι η δεύτερη αιτία θανάτου παγκοσμίως
- μέχρι και 3.7 εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές μπορούν να σωθούν κάθε χρόνο εάν εφαρμοστούν κατάλληλες στρατηγικές πρόληψης, έγκυρης διάγνωσης και θεραπείας
- Το συνολικό ετήσιο οικονομικό βάρος του καρκίνου υπολογίζεται σε 1.16 τρισεκατομμύρια δολάρια…
Πρώτη αιτία θανάτου στην Ελλάδα
Σήμερα ο καρκίνος αποτελεί, ανάμεσα σε άλλες, και στη χώρα μας την πρώτη αιτία θανάτου με ποσοστό 27% γενικά και 38% στις ηλικίες κάτω των 65 ετών, αφήνοντας πίσω τα καρδιαγγειακά νοσήματα.
Τι να κάνουμε:
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι βασικές συστάσεις για την πρόληψη και αντιμετώπιση του καρκίνου περιλαμβάνουν:
- διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους
- φυσική δραστηριότητα και άσκηση
- διακοπή καπνίσματος
- διατροφή που περιλαμβάνει φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης, όσπρια
- περιορισμό κόκκινου κρέατος και αποφυγή επεξεργασμένου κρέατος/αλλαντικών
- αποφυγή junk/ fast food και χυμών/ ποτών με ζάχαρη
- περιορισμό του αλκοόλ
- επιλογή φυσικών πηγών αντί «συμπληρωμάτων διατροφής» για τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά
- εμβολιασμό κατά των ιών που προκαλούν καρκίνο (HBV, HCV, HPV)
- αποφυγή έκθεσης στον ήλιο
- θηλασμό
- συμμετοχή σε προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου (screening)
- και, εφόσον κάποιος διαγνωσθεί με καρκίνο, άμεση επίσκεψη σε ειδικό ογκολόγο, που θα κατευθύνει και θα συντονίσει την αντιμετώπιση της νόσου ανεξαρτήτως σταδίου.
Καρκίνος: το σήμερα και το μέλλον
Τα τελευταία 20 χρόνια πολλά άλλαξαν στη διάγνωση και αντιμετώπιση του καρκίνου, με τις τεράστιες τεχνολογικές προόδους να έχουν οδηγήσει σε αποτελεσματικότερες και έγκαιρες διαγνώσεις, με τη μοριακή βιολογία και την έρευνα να έχουν φέρει νέες στρατηγικές αντιμετώπισης με στοχευμένες θεραπείες, ανοσοθεραπεία και άλλους καινοτόμους συνδυασμούς αντιμετώπισης που αύξησαν σημαντικά την επιβίωση και την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Οι ελπίδες και οι προσδοκίες για τον περιορισμό και ίσως και την εξαφάνιση αυτής της νόσου στο μέλλον είναι υψηλές αλλά ακόμα έχουμε πολύ δρόμο. Όμως, με αφορμή την φετινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου, ας αναλάβουμε όλοι μια δράση, τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο, τώρα!
«Get involved any way you can- because together we can create change».
#IAmAndIWill #WorldCancerDay
